عقد هبه

عقد هبه

عقد هبه ،از منظر حقوقی گاهی اشخاص به موجب انعقاد عقد، مال یا ملکی را به طور رایگان به شخصی دیگر هبه یا بخشش می نمایند؛ به چنین مالی عین موهوبه گفته می شود که تحت تملک متهب قرار می گیرد و به شخص هبه کننده نیز واهب گفته می شود.نکته مهم آن است که شخص واهب باید از لحاظ شرعی و قانونی مالک عین موهوبه باشد تا بتواند آن را اهدا نماید ؛ در غیراینصورت چنین عقدی با اشکال اساسی مواجه خواهد بود.

ویژگی منحصر بفرد عقد هبه

یک ویژگی که این عقد را از سایر عقود متمایز می سازد، قابلیت پس گرفتن مال هدیه داده شده می باشد. بدین صورت که فردی که به شما هدیه ای داده است، می تواند هرزمان که بخواهد آن را پس بگیرد حتی اگر آن مال در اختیار شما قرار گرفته باشد. به چنین قابلیتی رجوع از هبه گفته می شود.

برای رجوع لازم است دو شرط فراهم باشد؛

1)مال مورد هدیه موجود باشد.

2)حق رجوع واهب از بین نرفته باشد.

ماهیت عقد هبه

علی رغم وجود اختلاف نظر در این زمینه، وفق قانون مدنی عقد هبه از لحاظ حقوقی ماهیتاً عقدی لازم تلقی می شود؛ یعنی عقدی که در آن هیچ یک از طرفین حق فسخ و برهم زدن را ندارند مگر در شرایطی که این حق جاری باشد مثل عقد بیع، اجاره و غیره.در عقد هبه نیز برخلاف عقود جایز اراده واهب زمینه ساز منحل شدن عقد نمی باشد و حق رجوع برای واهب وجود ندارد.

مشروط ساختن حق رجوع در عقد هبه

به طور کلی طرفین عقد هبه می توانند شروطی را برای تعیین حق رجوع برای واهب در نظر بگیرند و چنین امری نه تنها منافاتی با ماهیت عقد ندارد، بلکه نافذ و معتبر قلمداد می شود.

عدم امکان رجوع

• هنگامی که عقد هبه فی مابین واهب و متهبی که پدر ، مادر یا یکی از فرزندان واهب می باشد منعقد گردد، آنگاه برای واهب حق رجوع از هبه موجود نیست؛ یعنی زمانی که عین موهوبه به والدین یا فرزندان واهب اهدا گردد.
• در صورتی که عقد هبه در ازای چیز دیگری باشد و آن چیز نیز محقق شده باشد، امکان رجوع نیست؛ یعنی برای داشتن قابلیت رجوع عقد هبه نباید معوض باشد و عوض آن محقق شده باشد.
• حالت بعدی که عقد هبه را غیرقابل رجوع می سازد، زمانی می باشد که عین موهوبه از تحت مالکیت متهب خارج گردد و متهب مالک آن نباشد.
• اگر در عین موهوبه تغییری حاصل گردد نیز از مواردی می باشد که قابلیت رجوع را منتفی می سازد.

دادخواست تأیید رجوع از هبه

زمانی که عقد هبه بین طرفین منعقد می شود و ملک در اختیار متهب قرار میگیرد، اگر عین موهوبه یعنی همان ملک موجود باشد، واهب یا شخصی که هبه کرده است، می تواند از آن رجوع کند و بعد از رجوع برای تثبیت آن دادخواست تأیید رجوع از هبه را مطرح کند. اعلام رجوع از هبه با هر طریقی ممکن است ؛ ولی بهتر است از طریق اظهارنامة رسمی انجام گیرد.

طرفین دعوی

واهب که ملک خود را هبه نموده است و حالا پشیمان شده و از هبه رجوع کرده، خواهان دعوی است و متهب خوانده می باشد.

مرجع صالح برای رسیدگی

در صورتی که موضوع هبه ملک باشد، دادگاه محل وقوع ملک صلاحیت رسیدگی به دعوی تأیید رجوع از هبه را خواهد داشت. در غیر اینصورت دادگاهی که عقد هبه در حوزة آن واقع شده است و دادگاه محل اقامتگاه خوانده صالح به رسیدگی هستند.

نحوة اجرای رأی

از وقتی که واهب از هبة خود رجوع کند، رجوع از هبه محقق شده است.هم چنان که از نام دعوا روشن است، واهب تنها برای تأیید و اعلام آن دادخواست می دهد. بنابراین رأی به اجراییه نیاز ندارد.

دفتروکالت وکیل الرعایا

موسسه حقوقی وکیل الرعایا به وسیله وکلای مجرب، وکلای پایه یک دادگستری و همچنین وکلای کانون دادگستری این توان را در خود می بیند که دعاوی کلیه امور ذیل را در استان البرز، بپذیرد:

دعاوی حقوقی شامل:  دعاوی ملکی و املاک، رفع تصرف عدوانی، خلع ید، تخلیه، حکم جلب، وصول مطالبات، الزام به سند، توقیف اموال  دیگر دعاوی مربوطه.دعاوی خانوادگی شامل طلاق، طلاق توافقی، نفقه، عدم تمکین، حضانت، مهریه، فسخ نکاح و دیگر دعاوی مربوطه.دعاوی کیفری شامل خیانت در امانت، قتل، ضرب وجرح. جعل اسناد، استفاده از سند مجعول، سرقت. فروش مال غیر، کلاهبرداری.دیگر دعاوی مربوطه.و همچنین کلیه دعاوی حقوقی کیفری  و خانوادگی ثبتی تنظیم لایحه جهت دادگاه های بدوی. تجدید نظر، دیوان عالی کشور و طرح شکایت در کلیه دعاوی و تنظیم قرارداد مالی خرید و فروش و املاک، دیه. بیمه مشارکت، طلاق توافقی در تهران و کرج ثبت شرکت و تغییرات شرکتها. ثبت برند و ثبت علامت تجاری را در دفترمشاوره حقوقی درکرج  انجام دهد.