ادعای جعل یا اظهار انکار و تردید

ادعای جعل یا اظهار انکار و تردید

ادعای جعل یا اظهار انکار و تردید  ،یکی از مهم ترین ادله اثبات دعوی در امور مدنی سند یا وفق تعریف قانونگذار در قانون مدنی هر نوشته ای می باشد که در مقام دعوا یا دفاع قابلیت استناد داشته باشد.

اعتبار اسناد متفاوت است؛

بر اساس قانون مدنی اسناد به دو دسته عادی ورسمی تقسیم می شوند؛سند رسمی توسط مأمور رسمی در حدود صلاحیت در تنظیم سند و با رعایت مقررات قانونی تنظیم می‌شود و قانوناً از اعتبار خاصی برخوردار است.سایر اسناد که فاقد شروط قانونی موجود در خصوص سند رسمی باشند،سند عادی محسوب می شوند که رکن اصلی آن انتساب امضاء مندرج در آن سند به منتسب الیه است.

اسناد چگونه مورد تعرض قرار می گیرند؟

هرگاه در فرآیند دادرسی شخص سند ارائه نماید و بر علیه طرف مقابل دعوا به آن استناد نماید،طرف مقابل این امکان را دارد تا به دو صورت ماهوی و شکلی نسبت به سند ارائه شده دفاع نماید و اعتبار آن را مورد تعرض قرار بدهد.

دفاع ماهوی

در این نوع از دفاع،شخصی که بر علیه او سند مورد استفاده قرار گرفته است،علی رغم آنکه اصالت سند را قبول دارد،نسبت به محتوای آن ماهیتاً اقدام به دفاع می کند.ادعای بطلان سند،فسخ معامله و انجام تعهد نمونه هایی از این قبیل دفاع می باشد.

دفاع شکلی

در این نوع از دفاع،شخص شکل ظاهری و اصالت سند را مورد تعرض قرار می دهد.شرایط دفاع شکلی بر حسب آنکه سند رسمی یا عادی باشد، به شرح ذیل متفاوت خواهد بود.

ادعای جعل

منظور ادعای قلم‌بردگی و تغییر در ساختار سند یا امضا یا ساخت سند غیر واقعی است.

اظهار انکار

فرد، خط، امضا، مهر یا اثر انگشت منتسب به خود را انکار کرده و اظهار کند، آنچه منتسب به او شده، مربوط به وی نیست.

اظهار تردید

اگر کسی که سند در مقابل او ارایه می‌شود، امضا کننده آن نباشد بلکه قائم‌مقام او باشد مثل ورثه، می‌تواند نسبت به اصالت آن و انتساب امضا به امضا کننده تردید نماید.

جاری بودن اصل صحت در اسناد رسمی

بر اساس قانون اظهار انکار یا تردید نسبت به سند رسمی مسموع نیست و اصل صحت در این قسم از اسناد لازم الاتباع می باشد.یعنی سندی که مطابق قانون ثبت به ثبت رسیده باشد،رسمی است و تمام محتویات و امضا‌های مندرج در آن معتبر خواهد بود مگر آنکه جعلیت آن ثابت شود.بنابراین تنها با اقامة دلیل می توان بر علیه سند رسمی ادعای جعل نمود و تا زمانی که این ادعا ثابت نشود،سند صحیح و بدون خدشه قلمداد می شود.

تعرض پذیری عام و فراگیر اسناد عادی

برای دفاع شکلی در مقابل اسناد عادی می توان از انواع روش های تعرض اعم از ادعای جعل و اظهار انکار یا تردید استفاده نمود و تکرار تعرض نسبت به سند عادی نیز بلامانع است.در نتیجه تنها رکن سند عادی امضای منتسب الیه است و طرفی که سند بر علیه او ارائه شده است،می تواند در مقابل اصالت این سند سکوت کند،می تواند اصالت آن را بپذیرد یا می‌تواند خط، امضا، مهر یا اثر انگشت منتسب به خود را انکار یا نسبت به آن تردید نماید.

انکار یا تردید نسبت به سند رسمی به استناد شهادت شهود

بر اساس صراحت مقررات ماده 1292 قانون مدنی ، نسبت به سند رسمی فقط می توان ادعای جعل نمود و انکار و تردید نسبت به آن جایز نیست.بنابراین با گواهی گواهان نمی توان نسبت به اسناد رسمی انکار یا تردید نمود.

آیا سکوت قرینه ای بر صحت سند منتسب به شخص است؟

با توجه به مفاد قانون آیین دادرسی مدنی،سکوت طرف مقابل در برابر سند ابرازی به لحاظ عدم تعرض به مفاد سند، واکنش مثبت تلقی و موجب بقای اصل اولیه و حجیت مفاد سند به نفع طرف مقابل می باشد.

تکذیب طرف مقابل

چنانچه طرف مقابل در برابر سند ادعای تکذیب نماید، این امر در مقام دفاع مؤثر است و ارائه کننده سند را ملزم به اثبات اصالت سند می نماید.اما تکذیب ادعا با تکذیب سند متفاوت است؛در تکذیب ادعا طرف، ادعای مدعی‌علیه را قبول نداشته و آن را رد می‌کند؛ بنابراین اگر ادعا مستند به دلیل باشد صرف تکذیب اثری ندارد.

اسناد الکترونیکی و امضای الکترونیکی

قانون تجارت الکترونیک اعلام کرده که این قبیل اسناد دارای اعتبار هستند و قابلیت استناد در مراجع قضایی و حقوقی را دارند.همچنین تعرض به این قبیل اسناد و امضاهای مطمئن تنها از طریق ادعای جعلیت امکان پذیر است و اظهار انکار و تردید نسبت به آن قابل پذیرش نیست.

نکته

انکار یا تردید باید در جلسه اول به عمل آید مگر آنکه امکان آن در این جلسه وجود نداشته باشد.تشخیص مصداق مواردی که امکان انکار یا تردید در جلسه اول وجود ندارد،به عهده دادگاه رسیدگی کننده است مانند موردی که به تجویز قانون خواهان اسنادی را که پیوست دادخواست نکرده است قبل از جلسه اول یا در حین جلسه اول ارائه کند که برای خوانده امکان انکار یا تردید نسبت به آن سند نباشد و درخواست مهلت کند.

سؤال

در فرضی که ادعای جعلیت نسبت به سند عادی رد شود سپس ذی نفع نسبت به حقوق ناشی از معاملة موضوع آن دادخواهی کند،آیا خوانده دعوی می تواند به ادعای صوری بودن معامله موصوف تقاضای رسیدگی کند؟آیا این انکار معامله مسموع است؟

پاسخ

انکار سند عادی متفاوت از انکار معامله و ادعای صوری بودن آنست بنابراین به نظر می رسد رسیدگی به ادعای مدعی مبنی بر صوری بودن مندرجات سند عادی که قبلاً به ادعای جعل او نسبت به محتویات همان سند رسیدگی و عدم جعل آن احراز گردیده فاقد منع قانونی باشد.النهایه ادعای کذب مدعی جعل در مورد مجعول بودن سند می تواند قرینه ای بر عدم حقانیت او در فرض سؤال باشد.

دفتروکالت وکیل الرعایا

موسسه حقوقی وکیل الرعایا به وسیله وکلای مجرب، وکلای پایه یک دادگستری و همچنین وکلای کانون دادگستری این توان را در خود می بیند که دعاوی کلیه امور ذیل را در استان البرز، بپذیرد:

دعاوی حقوقی شامل:  دعاوی ملکی و املاک، رفع تصرف عدوانی، خلع ید، تخلیه، حکم جلب، وصول مطالبات، الزام به سند، توقیف اموال  دیگر دعاوی مربوطه.دعاوی خانوادگی شامل طلاق، طلاق توافقی، نفقه، عدم تمکین، حضانت، مهریه، فسخ نکاح و دیگر دعاوی مربوطه.دعاوی کیفری شامل خیانت در امانت، قتل، ضرب وجرح. جعل اسناد، استفاده از سند مجعول، سرقت. فروش مال غیر، کلاهبرداری.دیگر دعاوی مربوطه.و همچنین کلیه دعاوی حقوقی کیفری  و خانوادگی ثبتی تنظیم لایحه جهت دادگاه های بدوی. تجدید نظر، دیوان عالی کشور و طرح شکایت در کلیه دعاوی و تنظیم قرارداد مالی خرید و فروش و املاک، دیه. بیمه مشارکت، طلاق توافقی در تهران و کرج ثبت شرکت و تغییرات شرکتها. ثبت برند و ثبت علامت تجاری را در دفترمشاوره حقوقی درکرج  انجام دهد.